تاكيد متخصص دندانپزشكي كودكان بر لزوم مراقبت از سلامت دهان و دندان در سنين خردسالي

مركز دندانپزشكي تخصصي كودكان و نوجوانان خانم دكتر انوشه جناني از معدود مراكز ويژه خردسالان به‌شمار مي‌رود كه خدمات تخصصي آن زبانزد خانواده‌ها بوده و مديريت آن با بهره‌گيري از اصول روانشناسي و ايجاد ارتباط‌ عاطفي با بيماران خردسال، ترس و واهمه آنها از فضا و درمان دندانپزشكي را مرتفع و در فضايي آرام‌بخش خدمات‌دهي مي‌كند.
خانم دکتر انوشه جناني مدير اين مركز متخصص دندانپزشكي كودكان و نوجوانان است كه از سال 93 در رشت مطب داير كرده و همزمان در دانشگاه علوم پزشكي استان (بخش دندانپزشكي كودكان و نوجوانان) به‌عنوان استاديار دانشگاه مشغول فعاليت و خدمات‌دهي بوده و از سال 97 نيز مدير گروه بخش كودكان دانشكده دندانپزشكي را به عهده دارد.
اين متخصص دندانپزشكي كودكان و نوجوانان در مصاحبه اختصاصي با خبرنگار پگاه به تشريح فعاليت‌ها و خدمات مركز دندانپزشكي تحت مديريت خود پرداخت و راه‌هاي پيشگيري از پوسيدگي دندان‌ها در كودكان و حفظ سلامت بهداشت دهان و دندان را برشمرد.
وي با تأكيد بر اينكه؛ مراحل تكاملي كودكان در پروسه خدمات دندانپزشكي بايد به دقت مورد توجه قرار بگيرد خاطرنشان كرد: شناخت دقيق مراحل تكاملي كودك در مقاطع سني مختلف به پروسه درمان كمك شاياني مي‌كند.
اين متخصص دندانپزشكي كودكان و نوجوانان با اشاره به ويژگي‌هاي اين تكامل در دوره‌‌هاي سني مختلف ادامه داد: كودك زير سه سال توانايي ايجاد ارتباط با محيط اطراف خود را ندارد و والدين در اين مقطع به او امنيت و آرامش مي‌دهند از اين رو هر درمان و ويزيت تخصصی و نظاير آن براي اين كودكان در آغوش و دامن مادر امكان‌پذير خواهد بود.
وي افزود: اما از سن 4 سال به بعد به تدريج توانايي ايجاد ارتباط با محيط در كودك ظاهر مي‌‌شود و اين كار به واسطه‌ي شعر گفتن و داستان‌سرايي توسط والدين به عميق‌تر شدن اين ارتباط با محيط كمك مي‌كند.
خانم دکتر جنانی با تأكيد بر اينكه رفتارها با كودك بايد متناسب با ويژگي‌هاي هر دوره سني صورت بگيرد گفت: هنگامي كه كودك به مطب ورود مي‌كند؛ فضايي ناشناخته مي‌بيند و از اين رو ايجاد حس اعتماد مهم‌ترين نكته در ارتباط با كودك است.
این متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان همچنين با بيان اينكه اولين مراجعه كودك به مطب دندانپزشكي بايد زير يك سالگي صورت گيرد افزود: اين سن، موقعي است كه دندان‌هاي شيري به تدريج رويش مي كند و مهم نيست كه دندان الزاماً پوسيده باشد و سپس به دندانپزشك مراجعه شود. بلكه اهميت قضيه در اينست كه با ارايه مشاوره به خانواده‌‌ها از پوسيدگي دندان‌هاي كودك پيشگيري شود.
وی همچنين ضرورت آموزش چگونگي مسواك زدن و رعايت بهداشت دهان و دندان را به كودكان مورد تأكيد قرار داد و افزود: اين موارد هنگامي اثربخش خواهد بود كه والدين خود نکات لازم در مورد داشتن عادات اصولی بهداشت دهان و دندان را رعايت كنند. به‌‌عنوان مثال مادري كه دندان‌هاي او پوسيده و خراب باشد، نقش مهمي در انتقال ميكروب پوسيدگي به فرزند ايفا مي‌كند. حتي قبل و حين بارداري، مادران بايد به ترميم دندان‌‌هاي خود اقدام كنند.
اين متخصص دندانپزشكي كودكان و نوجوانان سپس مراجعه كودكان زير يكسال به مطب دندانپزشكي را در راستاي آشنايي كودك با فضاي مطب و بعضاً عمليات درماني مانند بي حسي و نظاير آن مؤثر ارزيابي كرد و گفت: چنانچه هر 6 ماه يكبار كودك به مطب دندانپزشكی انتقال یابد ترس و واهمه او از فضاي دندانپزشكي رفع خواهد شد. ضمن اينكه اساساً قبل از خرابي دندان‌ها در زير يك سالگي بايد چك‌آپ انجام شود.
خانم دکتر انوشه جناني همچنين عامل ترس كودكان در سنين مختلف را مورد اشاره قرار داد و اظهار كرد: در بحث‌هاي روان‌شناسي، ترس‌هاي رايج براساس سن كودك تبيين شده است كه كودك زير 3 سال از صداهاي بلند و وحشتناك و از غريبه‌‌ها مي‌ترسد، بچه 5 ساله از اجسام نوك تيز مانند چاقو واهمه و وحشت دارد و در سنين بالاتر ترس از مرگ جايگزين ترس‌هاي قبلي مي‌شود.
اين متخصص دندانپزشكي کودکان آنگاه نحوه برخورد و رفتار با كودكان پيش فعال و مبتلا به اوتيسم و سندرم‌دان را مورد اشاره قرار داد و با بيان اينكه كودكان از نظر رفتاري بايد طبقه‌بندي شوند افزود: يك دسته از كودكان همكار هستند يعني با درمان‌گر همكاري مي‌كنند. عده‌اي ديگر بالقوه همكارند اما قدري استرس دارند. گروه ديگري از بچه‌ها ديد منفي (نسبت به همكاري با درمان‌گر) دارند و دسته آخر؛ اساساً غير همكار تلقي مي‌شوند. لذا مهم‌ترين كار درمان‌گر متخصص معطوف به گروه‌هاي دوم و سوم كودكان است.
وي اظهار كرد: در خصوص گروهي كه غير همكار تلقي مي‌شوند، گاه نياز به بيهوشي آنها در مراكز بيمارستانی احساس مي‌شود تا درمان مؤثر صورت گيرد.
خانم دکتر جناني همچنين درمان را به تنهايي كافي ندانست و به لزوم پيگيري‌ها بعد از پايان درمان تأكيد كرد. بطوری که هر 4 يا 6 ماه يكبار توسط منشي مطب با بيماران تماس گرفته شده و نوبت چك‌آپ به آنها يادآوري مي‌شود.
وي مطب تحت مديريت خود را پويا و فعال توصيف كرد و افزود: نهايت سعي و تلاش ما معطوف آن است كه بهترين خدمات درماني به بيماران خردسال ارايه شود و ضريب خطا به حداقل ممكن برسد. در اين صورت اعتماد كودكان به درمان‌گر جلب شده و پروسه درمان در شرايط مطلوبي طي خواهد شد.
خانم دکتر جنانی سپس تجهيزات مطب تحت مديريت خود را مدرن و به روز عنوان كرد و گفت: مهم‌تر از مدرن بودن تجهيزات، مناسب بودن آنها است. به‌عنوان مثال وسيله توربين كه براي دندانپزشك همچون مداد است؛ بايد صداي كمي داشته باشد؛ اين در حاليست كه برندهاي بي‌كيفيت اين وسيله از كشورهای مختلف وارد بازار ايران شده و گوش را سنگين مي‌كند.
وي همچنين راه‌هاي غلبه بر وحشت كودكان را از عمليات درماني مورد اشاره قرار داد و گفت: به‌عنوان مثال در استفاده از سرنگ مي‌توانيم آن را در پوشش يك اسباب بازي، قرار دهيم به طوري كه فقط سر سوزن در بيرون قرار بگيرد و براي بچه‌ها قابل رؤيت نباشد.
این متخصص دندانپزشکی کودکان تأكيد كرد: مهم‌ترين نكته اينست كسي كه با كودك كار مي‌كند، بايد از ديدگاه كودك جهان را بنگرد و با ظرايف رفتاري، اعتماد كودك را به خود جلب كند. در اين راستا تشويق كودكان نيز نقش مهمي دارد. به‌‌عنوان مثال وقتي كودك دهان خود را باز مي‌كند كه ويزيت شود، او را تشويق مي‌كنيم كه چه كار خوبي انجام داده است.
خانم دکتر جنانی در ادامه پوسيدگي‌هاي زود هنگام كودكان را ناشي از مصرف شير مادر در شب دانست و گفت: شير شب تا صبح؛ در دهان كودك تبديل به اسيد مي‌شود، به‌طوري كه انگار دندان‌ها در محلول اسيد قرار گرفته باشد. از سوي ديگر بعد از 6 ماهگي، ديگر نياز به شير شب احساس نمي‌شود چرا كه كودك خوردن غذاهاي كمكي را شروع مي‌كند.
وي با بيان اينكه والدين، عمدتاً شناخت زيادي از علائم اوليه پوسيدگي دندان‌هاي فرزندان خود ندارند افزود: پوسيدگي در مراحل اوليه با لكه سياه كوچكي روي دندان شروع مي‌شود كه اغلب از نگاه والدين به خصوص مادران دور مي‌ماند.
خانم دکتر جنانی ضرورت فرهنگ ‌سازي براي مادران را در اين زمينه مورد تأكيد قرار داد و افزود:‌ حتي قبل از رويش دندان‌ها لازم است که لثه كودكان تميز شود با اين كار كودك در دو يا سه سالگي به خوبي مسواك زدن را آموزش مي‌بيند.
وي افزود: مسواك زدن صحيح و نخ كشيدن اصولي دندان‌ها، مهم‌ترين نقش را در حفظ سلامت دهان و دندان به عهده دارد. اين در حاليست كه عموم والدين مسواك زدن را ضروري مي‌دانند اما از اين نكته بي‌خبر هستند كه از چه زماني بايد مسواك زدن كودك شروع شود. از سوي ديگر زماني كه دندان‌‌هاي جلو يا عقب، در تماس با يكديگر باشد، با مسواك قابل تميز شدن نخواهد بود و از اين رو نخ كشيدن الزامي مي‌شود كه لازم است سن نخ كشيدن نيز براي والدين اطلاع‌رساني گردد.
خانم دكتر جناني پدر و مادر را تا سن 6 سالگي كودك، مسوول مسواك زدن آنها دانست و گفت: اما از سنين بالاتر كه تكامل كودك به ايجاد هماهنگي چشم و دست ارتقاء مي‌يابد مي‌تواند خود مسواك بزند.
وي در خصوص دندان‌هاي شيري نيز توضيح داد که اين دندان‌ها شايد به سن 12 يا 13 سالگي هم در دهان كودك باقي بماند. از اين رو مراقبت صحيح از اين دندان‌ها ضروري است.
اين متخصص دندانپزشكي كودكان و نوجوانان در ادامه خطاب به والدين توصيه كرد: اطلاعات پزشكي و دندانپزشكي را فقط از منابع معتبر دريافت كنند و اعتماد چنداني به اطلاعات فضاي مجازي و سايت‌هاي اينترنتي نداشته باشند.
وي همچنين در خصوص فلورايد‌تراپي توضيحاتي داد و گفت كه اينكار بايد دو مرحله در سال انجام شود.
خانم دكتر انوشه جنانی در پايان اعلام كرد: در كنگره‌ها و سمينارهاي تخصصي مرتبط با حرفه‌ي خود حضور فعال دارد و اغلب به‌عنوان سخنران در چنين كنگره‌هايي حضور مي‌يابد. وي در همين زمينه از كنگره برگزار شده در تهران در دو سال قبل و نيز كنگره‌هاي لاهيجان و رشت كه در سال 93 برگزار شد نام برد كه به‌عنوان سخنران در اين كنگره‌ها شركت كرده است.
گفتني است: بنا به اظهار تعدادي از مادران كودكاني كه به مطب دندانپزشكي دکتر انوشه جناني مراجعه كرده بودند؛ اين دندانپزشک متخصص با صبر و حوصله‌اي مثال‌زدني، توضيحات تخصصي را با زباني ساده به والدين ارايه نموده و در پروسه درماني كودكان با ارتباط عاطفي و مادرانه، توجه و اعتماد كودك را جلب و عمليات درماني را در فضايي آرامبخش و به دور از ترس و وحشت براي كودكان، انجام مي‌دهد.
آدرس: رشت، گلسار، بلوار سمیه، نبش بیمارستان گلسار، خیابان 142، ساختمان اکباتان، طبقه 5، واحد 21
تلفن: 01332122360