پاسخ به یک شبهه و اهمیت راه آهن آستارا - رشت برای آذربایجان

امیرفاطمی

پیشتر بارها در مورد طرح خط آهن رشت آستارا صحبت شده است اما هنوز هم همانطور که آذری‌ها با ترفند تبلیغاتی رسانه‌ای سعی می‌کنند تا ضرورت اجرای طرح برای ایران را القا کنند،برخی مسوولین نیز در همین مسیر گام بر می‌دارند!

پروژه رشت ـ آستارا(ایران) ـ آستارا(جمهوری آذربایجان)یکی از مهمترین پروژه‌هایی است که می‌تواند در خطوط حمل و نقل ریلی کشور و همچنین مشارکت با کشورهمسایه مطرح باشد.

 این خط ریلی به عنوان مهمترین حلقه رابط کریدور حمل و نقل شمال - جنوب که قرار است خلیج فارس و دریای عمان را به روسیه، دریای سیاه و اروپا متصل نماید، در دوسال گذشته موضوع مذاکره جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان بوده است. جمهوری آذربایجان قبلا اقدام به سرمایه گذاری ۶۰ میلیون دلاری در خط آهن آستارا ـ آستارا و همچنین ساخت و راه اندازی پایانه باری در آستارا (ایران) کرده بود. در خصوص ساخت و راه اندازی خط آهن رشت ـ آستارا نیز با جمهوری اسلامی ایران بر سر تأمین بودجه ۵۰۰ میلیون دلاری مذاکره کرد و نهایتا نیز منافع کشورش را در این سرمایه گذاری تعیین کرد و قرار شد این وام برای احداث خط آهن توسط بانک بین المللی در جمهوری آذربایجان انجام شود.

 تا اینجای مساله و سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان در یک پروژه مهم ریلی که خود نیز از منافع آن به صورت ویژه منتفع خواهد شد،جای سوال و ابهام ندارد.

 پرواضح است که جمهوری آذربایجان به دلیل قرار گرفتن در مسیرترانزیت شمال جنوب،برای بهره مندی از سود سرشار انتقال کالای ارزان قیمت به روسیه و اروپا باید هزینه‌های لازم برای مشارکت در این طرح را هم بپردازد. جمهوری آذربایجان به نیکی در جریان اهمیت اقتصادی و سیاسی این خط ترانزیتی قرار دارد و به همین دلیل با پیشنهاد باکو،وام 500 میلون دلاری جهت تسریع در روند اجرای پروژه و طبیعتا بهره مندی زودهنگام از مزیت‌های آن اختصاص داده شده است.

 متاسفانه دستپاچگی و ناشی‌گری ایرانی‌ها در موضوع طرح راه‌آهن رشت – آستارا موجب بهره‌برداری‌های سیاسی و اقتصادی باکو از آن شده است.

 دربُعد سیاسی باید بگوییم با یک "پُز سیاسی" مسئولین آذری در رسانه‌های جمهوری آذربایجان نسبت به این موضوع مواجه هستیم و دائما از کمک باکو به تهران در شرایط بحرانی ایران صحبت می‌شود که اگر این وام نبود، چه مشقت‌های زیادی برای تهران به وجود می آمد! باکو با تبلیغات گسترده درباره وام دادن به تهران، ضربه حیثیتی به ایران وارد کرده و تا زمانی که این سرمایه گذاری محقق شود، انتشار سلسله اخبار و تحلیل ها در این باره را همچنان ادامه خواهد داد.

 شاید یکی از دلایل دستپاچگی ایرانی ها از موضوع طرح راه آهن آستارا-رشت، رویکرد افراطی در به اصطلاح تنش زدایی با باکو و امتیازاتی نسنجیده‌ای باشد که طی سال‌های اخیر تهران به باکو داده‌است. طی گزارش تسنیم در 21 اسفند ماه 96 ،صحبت‌هایی از اجاره پانزده ساله ی خط ‌آهن آستارا(ایران) ــ آستارا(جمهوری آذربایجان) به استناد صحبت‌های جاوید قربان اف، رئیس شرکت راه‌آهن جمهوری آذربایجان مطرح شده و بی پاسخ مانده است!

 پیشتر قابیل حسینلی گفته بود: اگر جمهوری آذربایجان به ایران ۵۰۰ میلیون دلار وام برای ساخت خط آهن می‌دهد، حق دارد از ایران مناسباتی نظیر ترکیه و جمهوری آذربایجان را انتظار داشته باشد.جمهوری آذربایجان با اجرای طرح شمال – جنوب که برای ایران اهمیت فراوانی دارد، کمک بزرگی می‌کند...

 جای تعجب و تاسف اینکه هنوز هم برخی مسوولین ایرانی با اشتیاق زایدالوصفی از اعلام آمادگی آذری‌ها برای سرمایه‌گذاری در کریدور شمال-جنوب صحبت می‌کنند و این وام را یک نوع کمک برای ایران تلقین می‌کنند در صورتی که این موضوع بسیار بیشتر ازآنکه برای ایرانی‌ها درآمد داشته باشد، آذری‌ها را منتفع خواهد کرد./ آناج