شهر من رشت

علی انجم روز

 

اختصاصی پگاه - عملکرد همه ی ادوار شورای اسلامی شهر رشت را در زمینه ارایه ی استراتژی مدون برای نگین شمال میهن اهورایی مان رصد کردم. به عنوان کسی که جغرافیای انسانی-اقتصادی با گرایش شهری خوانده ام دستکم با مفهوم "برنامه" در حوزه شهری آشنا هستم و در این حد از اساتیدم آموختم که امور جاری و برنامه کوتاه مدت چیست و "استراتزی" چه تفاوتی با آن دارد.

امور جاری یعنی وضع را به همین شکل حفظ کردن، که در جای خود ساده و پیش پاافتاده هم نیست. البته هزینه های جاری اغلب تکراری و نسبتن ثابت اند و با رشد تورم افزایش می یابند. اما استراتژی یعنی اینکه بدانیم کجا بودیم، به کجا رسیدیم و به کجا خواهیم رفت...!

در دنیا شهرها را بر اساس گرایش اقتصادی شان تقسیم بندی می کنند همچون شهرهای توریستی، شهرهای صنعتی، شهرهای تجاری، شهرهایی که به خاطر موقعیت جغرافیایی شان ترانزیتی خوانده می شوند و شهرهایی که اقتصادشان کشاورزی محور است. البته شهرهایی هستند که چند وجهی خوانده می شوند همچون سنگاپور، نیویورک، مونیخ و بسیاری از شهرهای توسعه یافته جهان که دارای ویژگی های اقتصادی چند وجهی هستند.

با در نظر گرفتن چنین استاندارهایی، "شهر من رشت" در کدام دسته قرار می گیرد؟ اساسن نگین شمال را می توان در دسته ایی قرار داد؟

برای اینکه بتوانیم برای رشت استراتژی تدوین کنیم باید ابتدا پتانسیل هایش را بشناسیم و با شناخت ظرفیت های موجود در این کلانشهر، قادر خواهیم بود به برنامه ریزی کلان بپردازیم.

رشت مرکز یکی از استان های کشاورزی کشور است. بنابراین این یکی از مهمترین پتانسیل های این کلانشهر محسوب می شود. رشت می تواند به بورس برنج،چای،زیتون،ابریشم(در صورت احیا و رونق گرفتن این صنعت) و دیگر محصولات کشاورزی گیلان تبدیل شود.

رشت در یکی از زیباترین خطه های سرسبزِ نه فقط ایران، بلکه خاورمیانه ی غالبا خشک، قرار گرفته است. این شهر پشت به سلسله جبال البرز و رو به بزرگترین دریاچه جهان (کاسپین) خرامیده است.

شهری که پشت به کوه و پیش رویش بزرگترین دریاچه ی جهان قرار دارد و همین ها کم جاذبه ایی نیستند. اینها امکانات بالقوه ی کم نظیری در اختیار رشت می گذارند که در صورت بهره مندی بهینه از آنها، "شهرباران" به یکی از پررونق ترین شهرهای ایران و "منطقه" تبدیل می شود.

در غرب رشت تالابی به نام "عینک" مدت هاست مرداب شده است. تالابی که به جای تزریق آب های جاری و هرز بدان، با جاده کشیدن های ضدزیست محیطی، تکه تکه اش کردند، جاده هایی که هر ناظری را به یاد آن جاده نحس بر دریاچه اورمیه می اندازد!

اگر عزمی راسخ در مسوولان بوجود آید، می توان مرداب عینک را دوباره احیا و به تالابی زنده و شاداب تبدیل کرد. سپس آن تالاب، خود به یکی از مهمترین پتانسیل های توریستی رشت تبدیل می شود. بزرگترین مجتمع تفریحی کشور را با جلب سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توان در بخشی از حاشیه اش ساخت البته با در نظر گرفتن همه استانداردهای زیست محیطی، با پرورش انواع ماهی های بومی، عینک از قابلیت تبدیل شدن به بزرگترین ایستگاه ماهیگیری تفریحی غیرحرفه ایی برخوردار است. عینکی را تصور کنید که در گوشه ایی دنج آرامش ماهیگیران در سکوت به تفریح مورد علاقه شان مشغولند و چند کیلومتر آنسوتر انبوهی از قایق های پارویی دل تالاب را درمی نوردند و در ابتدای تالاب هم شهربازی مدرنی به شهرمان شادی می بخشد.

بر پیکر رشت دو رودخانه، که اکنون به فاضلاب روان شبیه ترند تا رودخانه، جاری اند. رودخانه هایی که اگر لایروبی شده و فاضلاب صنعتی و شهری به تصفیه خانه هدایت شوند شهر از پتانسیل قابل توجهی برخوردار می شود. در رودخانه های دوباره احیا شده می توان اولین تاکسیرانی آبی کشور را تاسیس کرد. حاشیه این دو رودخانه دیواره سازی شده و دو خط سبز در دو سوی رودخانه ها به رشت، جلوه ایی کم نظیر می بخشند. رودخانه های تبدیل شده به فاضلاب روان، که اکنون وبال شهر هستند به یکی از بزرگترین جاذبه های شهرمان تبدیل خواهند شد.

اینها به علاوه "میدان"(بازار سنتی) رشت بخشی از همان پتانسیل هایی هستند که می توان براساس شان استراتژی بلندمدت برای رشت تدوین کرد. با این استعدادها، که به برخی اشاره شد بی تردید رشت مستعد تبدیل شدن به کلانشهری توریستی ست.

در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان پسماند محصولات کشاورزی سوزانده و یا دور ریخته نمی شوند بلکه این پسماندها خود مواد اولیه صنایع متنوعی هستند. بنابراین علاوه بر کشاورزی و شیلات، توریسم و صنعت می توانند اساس استراتژی مورد نظر را تشکیل دهند.

کلانشهری با این همه ظرفیت امروز بایست چهره ایی متفاوت می داشت. مردمان نجیب و فرهیخته اش باید با بهره از رونق اقتصادی از جمله برخوردارترین مردم ایران می بودندکه تاکنون اینچنین نشده است اما اگر بخواهیم چنین خواهد شد. قدما بیراهه نگفته اند که خواستن توانستن است.

*هرگونه استفاده از این مطلب بدون اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد